Takahashi Yuichi (3)

Takahashi   schelpen 1878

Een intrigerende vraag is of de Nederlandse olie- en waterverf  schilderijen die met de Kayo Maru in 1867 naar Japan zijn gebracht en die Takahashi Yuichi gezien moet hebben, invloed gehad hebben op zijn ontwikkeling als olieverfschilder. Daarvoor zou je moeten weten om welke schilderijen het gaat.  Dat is tot nu toe echter niet bekend. Opvallend in zijn oeuvre zijn de stillevens die hij maakte van voedsel (vis, tofu) en schelpen in de zeventiger jaren van de 19e eeuw . (zie boven) Dit soort stillevens waren bij mijn weten tot dan nagenoeg onbekend in de Japanse schilderkunst.  Stillevens zijn bij uitstek geschikt om te oefenen in techniek. Schilders als van Gogh zagen het stilleven vooral als middel om te oefenen / experimenteren met  textuur, penseelvoering en  stijl. Voor de echte stilleven schilders was het bereiken van de hoogste graad van realisme vaak een belangrijker doel dan de betekenis van de voorstelling zelf. Voor de Japanners was het realisme van de Westerse kunst een eyeopener. Het ligt voor de hand dat Takahashi, die bezig was zich het medium olieverf eigen te maken, de stillevens  als technische oefeningen heeft beschouwd, maar als vernieuwer ook de hoge mate van realisme heeft willen demonstreren die bereikt kon worden met olieverf. Zijn onderwerpkeuze daarbij was heel praktisch en volks.  Aan het einde van de 17e eeuw waren dit soort stillevens een gangbaar genre in de Nederlandse schilderkunst en populair bij de burgerij. Adriaen Coorte (1665-1707) heeft diverse stillevens geschilderd met schelpen. (zie hiernaast) Abraham van Beijeren (1620-1690) is bekend als schilder van vis stillevens (zie hiernaast). In dien men de Japanse en Nederlandse stillevens vergelijkt  dan is het duidelijk dat Takahashi qua techniek nog niet toe was aan de graad van perfectie die bijvoorbeeld Coorte demonstreert. (De  subtiele textuur en gebruik van licht en donker) Wel zijn er er wat betreft de voorstelling opmerkelijke gelijkenissen. Dat is ook het geval indien men Takahashi's zalm vergelijkt met elementen van het visstilleven van  van Beyeren, zoals de hangende vissen, de bijna verticale stand van de vis in de mand en het rode vlees van de opengesneden vis op de voorgrond.



copyright © a.feringa