Weblog nederlands
Realisme in Japan en Nederland (1)
Shiba Kokan A meeting of Japan China and the West late 18th century
Japanse kunstpolitiek
Jonge Japanse schilders voor en in de Meiji tijd (1868-1912) vielen vooral voor het realisme in de Europese schilderkunst. De meeste waren geschoold in de traditionele Japanse schilderkunst waarin de werkelijkheid een minder objectief gegeven was. (zie boven en hiernaast) Ook technisch waren de verschillen met hun eigen traditie groot. Olieverf, canvas als drager, gevareerd kleurgebruik, stugge varkensharen penselen, het was allemaal nieuw voor hen. De Japanners werkten met inkt of verf op waterbasis, ze werkten met zachte penselen, papier en zijde waren de belangrijkste dragers, het kleurgebruik was beperkt (veelal monochroom of polychroom) De Japanse overheid was na de door de Amerikanen in 1855 geforceerde opening van het land totaal niet geinteresseerd in de artistieke waarde van de Westerse (Europese )schilderkunst. De benadering was strikt utilitair en gericht op de techniek van van het realistisch weergeven van de werkelijkheid ten dienste van de economische ontwikkeling en militaire vaardigheden (o.a. kaarten maken). Daartoe werden (schilder)scholen opgericht net als voor andere kennisgebieden waarop men achterliep bij het Westen. De eerste schilderschool (1861) stond onder leiding van Kawakami Togai, die uit een samurai geslacht kwam en daarnaast allerlei militair gerelateerde functies had maar ook een verdienstelijk schilder was in de klassiek Japanse Nanga stijl. Pas na een jaar kon hij echt aan de slag toen er schildersmateriaal (verf, penselen, pigmenten e..d ) uit Europa was overgekomen. Hij zag de Westerse stijl meer als een techniek dan als een vorm van expressie. Hij was daarom op dat moment de juiste man op de juiste plaats
de hand van hendrick goltzius
Een van de schilderijen op mijn site is de Zondeval. Ik heb het geschilderd als oefening om een vrij complexe compositie op ware grootte op het doek te krijgen en om te oefenen in het naakt. Maar ook omdat ik het een mooi schilderij vind. Het is een kopie van het schilderij "de zondeval" van Hendrick Goltzius (1558 - 1617). De paradijsscene met Adam en Eva is een belangrijk thema in de schilderkunst, maar deze zondeval is bijzonder omdat het waarschijnlijk het enige schilderij is waar Adam en Eva als verliefd stel worden uitgebeeld in een verleidingsscene. Goltzius is pas laat in zijn carriere gaan schilderen. Toen hij rond 1600 ging schilderen in olieverf was hij al in heel Europa beroemd als graficus. Hij werd wel vergeleken met Albrecht Durer. Dat deed hij zelf ook graag. Hij heeft als 1 jarig kind zijn rechterhand verbrand en daar een verminkte hand aan overgehouden die hij nooit geheel kon openen. Dat heeft hem niet belet met die hand (hij was rechts) een groot kunstenaar te worden. Hij heeft zijn eigen verminkte hand verschillende malen uitgebeeld (zie boven) Op een buitenlandse reis heeft hij zijn misvormde hand ooit een keer moeten tonen om te bewijzen dat hij echt de grote kunstenaar Goltzius was. In het Frans Hals Museum in Haarlem zijn veel van zijn schilderijen te zien. Voor het schilderij "de zondeval" moet je naar de Verenigde Staten (National Gallery of Art)
Natsume Soseki 1867-1916
Toen ik mij wat meer verdiepte in Goyo zag ik dat hij in het begin van zijn carriere "I am a cat", het eerste boek van de Japanse schrijver Natsume Soseki heeft geillustreerd (zie links). Ik heb in mijn Japanse tijd nagenoeg alle romans van Soseki gelezen, om niet te zeggen verslonden en ben nu bezig ze te herlezen. Hij vormt de literaire pendant van de Japanse schilders die ik elders in mijn blog beproken heb. Ook hij is naar Europa (Engeland) gezonden om Westerse kennis (Engelse literatuur) te vergaren. Over zijn verblijf in Engeland heeft hij later geschreven. Het was de beroerdste, eenzaamste tijd van zijn leven. Hij is na zijn terugkeer na een korte academische loopbaan een zeer succesvol schrijver geworden in Japan. Hij is nu nog een icoon (vereeuwigd op een 1000 yen biljet) en wordt beschouwd als de belangrijkste vooroorlogse moderne schrijver. Zijn leven viel ongeveer samen met de Meiji Restauratie. De periode waarin modernisering en verwestersing centraal stond in de Japanse samenleving na eeuwenlange geslotenheid. De ongemakkelijke verhouding tussen de verwestersing en de Japanse cultuur was ook een van de belangrijkste thema's van zijn schrijverschap. Zo steekt hij in " I am a cat" de draak met zijn tijdgenoten die klakkeloos alles wat uit het Westen komt imiteren. Hij was een zeer produktief schrijver. Zijn laatste roman "Light and Darkness" heeft hij niet helemaal kunnen afmaken. Soseki is op 49 jarige leeftijd overleden aan een maagzweer.
View Comments