realisme (2)

Kai tai Shinsho 1874 /Ontleedkundige taferelen 1734/Anatomische Tabellen 1732

 De precieze natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid in illustraties van boeken die de Nederlanders Japan binnen brachten sloegen daarom in als een bom. Een Japanse arts die een Nederlands geillustreerd anatomisch leerboek bestudeerde was geshockeerd toen hij zag dat de illustraties van het boek exact overeenkwamen met het opengesneden lichaam op zijn ontleedtafel. De ontdekking van de praktische betekenis hiervan is evident en lag ook ten grondslag aan de (utilitaire) waarde die Japanse overheid later toekende aan de moderne schilderkunst. Zij realiseerde zich dat de technologische voorsprong van het Westen gebaseerd was op een andere meer objectiverende manier van denken en waarnemen. In de belevingswereld van de Japanse kunstenaars was het realisme een copernicaanse omwenteling. De veelgehoorde klacht van Japanse klassiek gevormde kunstenaars bij het zien van de  Westerse illustraties was dat ze  ziel/leven misten in de voorstelling. Het was hun totaal vreemd en ze zagen het ook als een beperking van hun intellectuele/artistieke vrijheid. Er ontstond een pittige discussie tussen de oude en de nieuwe garde schilders. De schilder Shiba Kokan koos in deze discussie onverkort voor het nieuwe realisme.


copyright © a.feringa