Theo van Doesburg   1883-1939

theo van doesburg    counter composition V   1924

Theo van Doesburg Counter-CompositionV (1924)

In het Leidse Stedelijk Museum de Lakenhal heb ik de grote tentoonstelling gezien over het leven en werk van Theo van Doesburg en zijn avant garde tijdgenoten. Theo van Doesburg leefde in het  tijdperk rond de 1e WO. Dat was de tijd waarin naast de  destructie van miljoenen mensenlevens ook de destructie van oude 19e eeuwse waarden plaatsvondt en op de puinhopen van de 1e WO naarstig gezocht werd naar nieuwe meer verheffende  waarden. Dat manifesteerde zich op allerlei levensgebieden en ook heel indringend in de kunst. Theo van Doesburg was daar een belangrijke exponent van. Hij was een veelzijdig kunstenaar die alle kunstuitingen probeerde te verbinden tot een universele visie. Hij was autodidakt en qua temperament wat we tegenwoordig een HDHD kindje noemen. Creatief, dominant en onvermoeibaar betrad hij nieuwe paden , sloot in binnen en buitenland coalities met min of meer gelijkgestemden, organiseerde en produceerde aan de lopende band kunstuitingen en artikelen, maar beeindigde veel van zijn coalities en vriendschappen met ruzie. Piet Mondriaan waar hij lang mee heeft samengewerkt is wat dat betreft lange tijd een van de weinige uitzonderingen geweest. Maar ook hun wegen scheidden uiteindelijk vanwege  artistieke verschillen van opvatting.Ook de ruzies vormden voor van Doesburg weer een bron van inspiratie voor iets nieuws. Theo van Doesburg was schilder, typografisch vormgever, schrijver, beeldhouwer, ontwerper van gebrandschilderd glas, interieurontwerper en architect. Hij is  een van de oprichters van de Stijl. 

In de Lakenhal is veel van zijn werk in alle verscheidenheid te zien evenals dat van zijn avant garde tijdgenoten zoals Piet Mondriaan, Hans Richter, Ferdinand Leger, Bart van der Leck, Kurt Schwitters, Walter Dexel  e.a.  De manier waarop de tentoonstelling is georganiseerd tussen de bestaande - voornamelijk klassieke -collectie van het museum versterkt het contrast tussen  het nieuwe en het oude en ademt een beetje de sfeer rondom van Doesburg. Lichtelijk vermoeiend maar wel prikkelend.

Wie de tentoonstelling in Leiden heeft gemist kan hem vanaf 3 januari  zien in de Tate Gallery in Londen.

copyright © a.feringa